سال ها پیش در کتابی خوانده بودم وقتی اشراف زاده های قرن هجدهم به بیماری افسردگی مبتلا شدند مردم عوام آن را بیماری نامیدند که مرزهای طبقاتی را درنوردیده و بالاخره قشر مرفه جامعه را هم بلا زده کرده است. چند روز پیش هم در خبرها خواندم پسری که همکلاسی خود را کشته بود به دلیل ابتلا به بیماری آفلوئنزا تبرئه شده است.
بله درست خواندید و هیچ غلط املایی در کار نیست، آفلوئنزا! بیماری که به تعبیر خودمانی همان درد بی دردی است. بیماری که شاید مثل سارس و ایدز از آزمایشگاه های جامعه مصرف گرا بیرون آورده شده و البته اینبار نه به قصد تجارت دارو یا دورکردن اذهان جهانی از موضوعی دیگر.
واژه آفلوئنزا از ترکیب دو واژه ی فراوانی و آنفولانزا ساخته شده و نام یک نوع بیماری روانی است، یک بحران و افراط در مصرف گرایی. این بیماری عجیب که سابقه چندانی ندارد، مخصوص جوانان ثروتمندی است که والدین آنها هیچگونه محدودیتی برای آنها ایجاد نمی کنند و بی قید و شرط هرچه بخواهند در اختیار فرزندانشان قرار می دهند و به همین دلیل آنها دچار بی تعادلی در زندگیشان می شوند.
در سال ۲۰۰۷، اولیور جیمز، روانشناس انگلیسی، در تحقیقاتش به این نتیجه رسید که ارتباط زیادی بین افزایش رشد مصرف گرایی و افزایش نابرابری های مادی وجود دارد، به نحوی که هرچه در یک جامعه اختلاف طبقاتی بیشتری وجود داشته باشد، نارضایتی شهروندان بیشتر خواهد شد.
او با استناد به تحقیقات پکارد (منتقد آمریکایی حوزه مصرف گرایی)، درباره روش های پنهان ترغیب کننده و افزایش دهنده هیجان که در صنعت تبلیغات به کار گرفته می شوند، به این نتیجه رسید که هرچه با تحریکات مصنوعی فشارخون افراد بالاتر رود میل به مصرف گرایی در آنها بیشتر خواهد شد.
جیمز برای نشان دادن فراگیری جهانی مصرف گرایی با افراد مختلفی در چندین شهر دنیا از جمله سیدنی، اوکلند، مسکو، شانگهای، کپنهاگ و نیویورک مصاحبه هایی انجام داد. و در سال ۲۰۰۸ از میزان بالای اختلالات روانی ناشی از جستجوی بیش از حد ثروت در کشورهای مصرف کننده خبر داد.
جیمز معتقد است که اولویت بیش از حد دادن به پول، اموال، ظاهر فیزیکی و اجتماعی و شهرت از جمله عوامل افزایش این بیماری روانی هستند و خانواده ها می توانند اثرات منفی مصرف گرایی را از طریق توجه بیشتر به نیازهای واقعی نسبت به خواسته های احساسی کاهش دهند. در این زمینه به بیان جیمز، درنظر گرفتن هویت فردی به عنوان ارزشی مستقل از دارایی های مادی، یکی از بهترین روش های پیشگیری از ابتلا به این بیماری مهلک است.
