به نظر شما انتخابهای ما چقدر تحت تاثیر اسامی و یا توصیفات دیگران قابلیت تغییر دارند؟
چیزی که از آن تحت عنوان بایاس ذهنی نام برده میشود؛
همان اثرات غیرمستقیمی که روی قضاوت و نظرات ما در انتخابهایمان تاثیرگذار هستند.
تحقیقات زیادی در باره بایاس ذهنی انجام شده که ایده یکی از آنها را یک خانم نابینا، بعد از تجربهی شخصی خودش از حضور در یک سالن زیبایی به دست آورده است.
ماجرا از این قرار بوده که وقتی این خانم برای لاک زدن به یک سالن زیبایی مراجعه میکند، دوتا رنگ صورتی به ایشان پیشنهاد میشه که اسم یکیش «رقص باله» بوده و اسم لاک دوم، «شگفت انگیز» بوده و این خانم از ناخن کارش درخواست میکنه که رنگها رو برای ایشون توصیف کنه و در جواب تفاوت چندانی بین توصیفهای خانم آرایشگر درباره رنگ این دو تا لاک دستگیرش نمیشه و به نظرش هر دو رنگ یکسان بودند.
همین ماجرا جرقهی یک کار تحقیقاتی درباره نحوه انتخاب و تصمیمگیری افراد بر اساس نامهای از پیش تعیین شده و توصیفات دیگران، را در ذهن این خانم نابینا روشن میکنه، روش آزمایش به این صورت بوده که به تعداد زیادی خانم دو تا لاک ناخن صورتی نشان داده میشه و از آنها خواسته میشه فقط یک لاک رو برای ناخنهایشان انتخاب کنند.
نتیجه جالبی از این آزمایش حاصل شده که البته چندان هم دور از ذهن نیست؛
خانمهایی که فقط دو تا شیشه لاک بینام و نشان دیده بودند، نظرشون این بوده که این دوتا لاک هیچ فرقی با هم ندارند و هر دو یک رنگ هستند.
اما در گروه دوم، افراد باید از بین شیشهای بی نام و شیشهای که اسم برندی با عنوان «شگفت انگیز» روی آن چاپ شده بوده یکی را انتخاب میکردند، که تقریبا تمام شرکت کنندهها شیشهی دوم را انتخاب کردهاند.
و جالب تر اینکه وقتی دو تا شیشه لاک با عناوین «شگفت انگیز » و «رقص باله» به افراد نشان داده شده، بیش از شصت درصد شرکت کنندهها شیشه دوم که عنوان خاص تری داشته را انتخاب کردهاند، در حالیکه در تمام گروهها هر دو شیشه از یک رنگ و ترکیب لاک پر شده بودند.